20 чэрвеня1942Іван Мележзанатаваў у дзённіку:
Дык вось дзе «таилась погибель моя». Я ляжу i праз жахлівы боль у правай руцэ намагаюся звязаць абрыўкі страшных думак. Я паранены, цяжка паранены асколкам авіябомбы... Пяць гадзін... Страшны грукат... Я падаю... Можа быць, спачатку — падаю, а потым грукат.Дым клубіцца па вуліцы. Ляцяць каменні i падаюць на асфальт. Уецца абарваны дрот. Я ляжу тварам уніз. Першая думка — няўжо смерць?Бягуць людзі, спалоханыя, бязладныя выкрыкі. Побач ляжыць маладзенькая дзяўчынка, нанэўна, школьніца. Шчака парвана. Яна падплывае густой крывёю, стогне, нешта апошняе намагаецца вымавіць, здаецца: «Мама». Паварочваю галаву — яшчэ ляжаць, нязручна, няёмка, нерухома, падплываючы крывёю. Свішча міліцыянер. Не, я жывы. Болю няма. Галава добра працуе. Паспрабаваў нагу, дзейнічае.Зірнуў на руку — дзе быў штуршок,— рана, ірваныя краі, белая галоўка плечавой касці рассечана i тырчыць з раны. Я абыякава агледзеў рану. Падняўся. Правая рука бяссільна апусцілася. Цягучы, жалезны боль. Я падцінаю руку. Лягчэй, але рука па-ранейшаму ные. Іду па вуліцы. Жанчыны, зірнуўшы на мае правае плячо, з жахам адварочваюць твары. «Дзе шпіталь?» — пытаюся. Хлопец паказвае рукой уздоўж вуліцы. Цягучая знямога адбірае мае сілы, я хістаюся, вуліца кружыцца. Дрыжаць ногі, падкошваюцца. Я апускаюся на тратуар. У атупелай галаве няма думак, няма трывог, толькі неадольнае, соннае — легчы, легчы, забыцца. Але забыццё не прыходзіць,— усё працінае цягучы, глухі боль. Да мяне падбягае Вася — сваяк Сіважалезава.«Ваня, што з табой?» Ён нахіляецца нада мной. Я абыякава ўздымаю вочы. Ён кліча маракоў, што прабягалі па вуліцы. Яны спыняюць машыну. Кладуць у кузаў. Вася трымае маю галаву i руку. Побач нехта ляжыць са скалечаным тварам, вока вылезла з вачніцы, гай даецца. Усё тое ж жаданне — забыцца, каб не было цягучага балю ў плячы i руцэ. Машына спынілася. Крычаць: «Насілкі сюды!» — «Куды яго?» «Сюды, сюды давайце». «Гэты ўжо гатовы»,— кажа ўрач пра майго таварыша з выцеклым вокам. Калышуцца насілкі. Урач кажа: «Не хвалюйся, нічога страшнага». Я не адказваю. Я не хвалююся, толькi б сціх цягучы боль. Аперацыйны стол. Уколы, якія я амаль не адчуваю. Урач, дзяўчаты ў белых масках. Мяне ўгаворваюць, каб я не скідваў наркозавую маску, хоць гэта вельмі непрыемна. Я спакойна дыхаю, соннае жаданае забыццё цяжка навальваецца на мяне. «Не турбуйцеся,— кажу я.— Я ўсё перанясу добра»,— i засынаю.Прачынаюся я ноччу. Цёмна. Цьмяна паблісквае сіняя электрычная лямначка. Горача. Ссоўваю коўдру. Робіцца халадней. Рука ў бінтах, i боль сціх. Ля ложка сядзіць незнаемая маладзенькая сястра, усміхаецца. У мяне таксама бесклапотная ўсмешка нованароджанага.«Як вас зваць?» — пытаюся. «Ася. А я вас ведаю. Вас завуць Ваня». Я слухаю, яна гаворыць. «Я была дома, калі мяне выклікалі. Кажуць: новага «цяжкага» прывезлі. Я прыйшла. Ух, i доўга ж вы спалі! Моцна!» Спаць больш не хочацца. Ася мне расказвае. Бацька яе — ваенны, падпалкоўнік, на фронце, пісьмаў ад яго даўно няма. Перад вайной жылі ў Львове. Яна была на фронце, была паранена, два месяцы ляжала ў Сочы. Адтуль паслалі працаваць сюды, у шпіталь. Тут яе клічуць «мядзведзяня», яна часта танцуе танец «мядзведзяняці», які раненыя вельмі любяць.Цалкам
