Максім Багдановіч як самы любімы паэт

Максім Багдановіч

 Хрэсьбіны лесуна

Бор шумеў, навяваў зводны сон,

А ў ім ціха гул раздаваўся, –

Гэта ў небе лясун калыхаўся

На вяршынах вялізных сасон.

Яму месяц маркотны свяціў,

Падымалі крыжы ў неба елі, –

І ў сіняй нябеснай купелі

Душу дзікую ён ахрысціў.

***

Белы крыж, пліта, пад ёй – магіла;

Мілым кветам рожа зацьвіла.

Тут калісьці ты, мой друг, спачыла, –

Спарадзіла ў муках і лягла.

Ўсё мінулася – і боль, і гора, –

Ўсё кудысь далёка адышло;

Але строгі надпіс: «Disce mori»

Нагадае, што з табой было.

***

Мне доўгае расстанне з Вамі

Чарней ад Вашых чорных кос.

Чаму ж нядобры час прынёс

Мне доўгае расстанне з Вамі?

Я пабляднеў ад горкіх сьлёз

I трыялет пачаў славамі:

Мне доўгае расстанне з Вамі

Чарней ад Вашых чорных кос.

***

Цёплы вечар, ціхі вецер, свежы стог,

Улажылі спаць мяне вы на зямлі.

Не курыцца светлы пыл усцяж дарог,

Ў небе месяца праглянуў бледны рог,

Ў небе ціха зоркі расцвілі.

Знічка коціцца агністаю слязой,

Прашумела мякка скрыдламі сава;

Бачу я, з прыродай зліўшыся душой,

Як дрыжаць ад ветру зоркі нада мной,

Чую ў цішы, як расце трава.

***

Дзесь у хмарах жывуць павукі,

Што снуюць павучыну дажджа.

Кожны тлусты і мяккі такі,

Скура слізкая, як у вужа;

Ў целе стыгне халодная кроў,

Злосць бясцэльная ў мутных вачах...

Чуеш! Во шорах ног павукоў,

Аплятаючых сцены і дах.

***

Жывеш не вечна, чалавек, –

Перажыві ж у момант век!

Каб хвалявалася жыцьцё,

Каб больш разгону ў ім было,

Каб цераз край душы чуцьцё

Не раз, не два пайшло!

Жыві і цэльнасці шукай,

Аб шыраце духоўнай дбай.

І ў напружэнні паўнаты

Свайго шырокага жыцця

Без болю, ціха зойдзеш ты

Ў краіну забыцця.

***

Упалі з грудзей Пана Бога,

Парваўшыся, пацеркі зор.

Яны раскаціліся ў небе,

Усыпалі сіні прастор

І гэтак маркотна і пільна

На край наш нядольны глядзяць...

Што ж чуюць яны там, што бачаць?

Чаго ўсё дрыжаць і дрыжаць?..

***

За дахамі места памеркла нябёс пазалота;

Паветра напоена ціха гусцеючым мрокам;

Ўжо відна, як іскры злятаюць з трамвайнага дрота,

Як зоркі гараць і зрываюцца ў небе далёкам.

Музыкі стагнанне ліецца па вулках з бульвара;

Гараць і агнём машкару к сабе вабяць ліхтарні;

Ўкруг тоўстага шкла яна ўецца, як лёгкая хмарка.

А к светлу прабіцца не можа і томіцца марна.

І ўспомініў я час: срэдзь асенняй нахмуранай ночы

Музыка зайграла, агні у вышыні запалалі,

І дыхалі грудзі шырока, свяціліся вочы...

Мы к светлу ўзляцелі... і шкло ўкруг яго напаткалі.

***

Я хацеў бы спаткацца з Вамі на вуліцы

У ціхую сінюю ноч

I сказаць:

«Бачыце гэтыя буйныя зоркі,

Ясныя зоркі Геркулеса?

Да іх ляціць нашае сонца,

I нясецца за сонцам зямля.

Хто мы такія?

Толькі падарожныя, – папутнікі сярод нябёс.

Нашто ж на зямлі

Сваркі і звадкі, боль і горыч,

Калі ўсе мы разам ляцім

Да зор?»

Поль Верлен

 Раяль цалуе тонкая рука

У час вячэрні, шэра-ружаваты;

І на крылах, цішэй ад вецярка,

Ў паветры мяккім, пекным паплыла ты

Пужліва, песня, і срэдзь комнат хаты

Шчэ доўга веяў пах, як ад цвятка.

Што за калыска ціха так гайдае

Стамлёнага, бяздольнага мяне?

Чаго, як жэўжык, песня вымагае?

І што ў канцы яе прыпеў жадае,

Каторы гэтак хутка у акне,

Адчыненым на садзік, замірае?

Пераклад Максіма Багдановіча

Уладзімір Жылка

 Максім Багдановіч

Санет

Так зайздрасна: насіць вянок паэта

І мець імя задумнае Максім,

Кахаць зямлю з яе жыццём глухім

І песняй перавіць юнацтва леты;

Ад хараства не ведаць іншай мэты

І адшукаць, што горда поўны ім

І родны люд у руху маладым,

І зачарованых палеткаў кветы.

Ды тым цяжэй ў краі чужым заўжды

Счыняць павекі й ведаць, што сюды

Не даляціць зязюлі голас летам

І песня беларуская ў жніво,

І прыгадаць няраз, што мо і ў гэтым

Трагічнае схавана хараство.