Каханенькія-родненькія, пачынаем наш падкаст «Спіс на лета» выпускам пра Янку Купалу! 
Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч абмяркоўваюць самыя важныя п'есы Купалы,  які паказаў усім, як трэба пісаць вусцішныя камедыі і як смяяцца падчас катастроф, і хочуць перачытаць «Раскіданае гняздо» з прафесійным псіхолагам. А яшчэ разважаюць пра дом, крыху кпяць са шляхецкага гонару і тлумачаць, пры чым тут батлейка.

Янка Купала як стваральнік беларускага тэатра

Макабрычныя танцы і надрыўная музыка сто трыццаць год таму, водгулле якой чуем і сёння: выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч размаўляюць пра чалавека, які першым зайграў на гэтай адчайнай дудцы. 
Францішак Багушэвіч даў голас людзям без імя, але сам схаваўся пад чужымі, стаўшы Мацеем Бурачком і Сымонам Рэўкам з-пад Барысава. У гэтым падкасце гісторыя галоўнага адваката і псіхатэрапеўта беларускай літаратуры, які ў маладосці страціў усё, уключна з краінай, стаў паэтам у 50, заклаў матрыцу нацыянальнай літаратуры і ўрэшце перамог, без надзеі спадзеючыся.

У падкасце вы пачуеце фрагмент верша Вальжыны Морт «Беларуская мова» з аўдыякнігі «Музыка саранчы», гукарэжысёр — Дзмітры Дзмітрыеў.

Францішак Багушэвіч, які задаў саўндтрэк беларускай літаратуры

Максім Гарэцкі сваім зборнікам «Рунь» распачынае беларускую інтэлектуальную прозу, і ў яго адразу выходзіць добра. Міжвольны салдат Першай сусветнай вайны, ён першы ў свеце, хто наўпрост з акопаў напіша пра яе брыдкасць і бессэнсоўнасць — Рэмарк, Барбюс і Хэмінгуэй зробяць гэта крыху пазней. Таксама менавіта Гарэцкі стагоддзе таму заўважыў і сказаў, што ў беларусаў дзве душы і што падваенне асобы зрывае нам дах, і задаў анталагічнае пытанне «адкуль усё і што яно». 
У гэтым падкасце выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра творы Максіма Гарэцкага, рацыянальнае і ірацыянальнае, дысацыятыўны разлад асобы, паганства,  кіно і вялікі выбух.
У падкасце гучыць песня беларускага гурта Серебряная свадьба «Пищевая цепочка». 

Максім Гарэцкі: як пісаць з эпіцэнтра гістарычных падзей

Ці Адам Міцкевіч – «наш», а Святлана Алексеевіч і Францыск Скарына – беларускія пісьменнікі? А Саша Філіпенка і Мікола Гусоўкі? І пры чым тут Рымская імперыя? Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар’я Бялькевіч абмяркоўваюць гэта ў новым падкасце пра Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча.
Чалавек, чыя біяграфія вартая асобнага серыяла: махлярства, старажытны дацкі герб, разбор шляхты, падробка дакументаў, зняволенне, прыгонны тэатр, паўстанне, першая беларуская опера і, вядома, Менск. 
 Як так атрымалася, што беларускі тэатр пачаўся са стэндапа? Чаму Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – ніякі не Дунін, а «Пінская шляхта» – не пінская і не шляхта?  І хто насамрэч напісаў гэтую смешную і з'едлівую п'есу, галоўны герой якой – страх? Слухайце ў новым выпуску падкаста «Спіс на лета».

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і тэатральны стэндап

Самы любімы беларускі паэт, такі блізкі сучаснаму чытачу: жыццё ў горадзе, вывучаная беларуская мова, добрая адукацыя. Максім Багдановіч – культавы творца, з якога пачалося наступнае пакаленне «Узвышша», аўтар першых верлібраў і трыялетаў, «Пагоні» і ціхіх імпрэсіяністычных вершаў, перакладчык Верлена і Гарацыя.
Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар’я Бялькевіч размаўляюць пра жыццё Максіма  Багдановіча, чытаюць шмат добрай паэзіі і задаюцца пытаннем, чаму хацеў навучыць нас аўтар, а Поль Верлен – французскіх дзяцей. 

Максім Багдановіч як самы любімы паэт

Беларуская кніжка, з якой пра нас даведаюцца іншапланетнікі, ода кожнай травінцы і кожнаму возеру, вяртанне ў свет дзяцінства і аповед пра страчаны рай. «Новая зямля» — паэма, у якой Якуб Колас апісвае гарманічнае прыгожае жыццё і стварае Беларусь, у якой хочацца быць і атрымліваць асалоду ад працы і існавання ў гэтым свеце. 
Другая паэма, пра якую Марына Казлоўская і Дар’я Бялькевіч размаўляюць у гэтым выпуску, — «Сымон-музыка». Гэта казка пра дарогу мастака і пра мастацтва як выратаванне, якая выцягвае самога Коласа з дэпрэсіі і нібы скончваецца добра, але толькі ў трэцяй рэдакцыі.
Галоўнае пытанне гэтага выпуску — ці ёсць у раі квас. Таксама раім слухаць выпуск добра пад’еўшы ці смажачы блінцы раніцай у нядзельку.

Якуб Колас і страчаны рай

«Пошукі будучыні» і «Млечны шлях» — раманы, створаныя пісьменнікам, якому пасля трыццатых ужо няма чаго  баяцца. Шматмерныя, стылістычна дасканалыя тэксты, напісаныя ў час вайны, у невядомасці, калі яна скончыцца, дзе аўтар правярае людзей на чалавечнасць, незалежна ад боку, які яны займаюць. Дар'я Бялькевіч і Марына Казлоўская размаўляюць пра Кузьму Чорнага і пра тое, чаму беларусы такія, якія ёсць, як на нас паўплывала мінулае стагоддзе і як магчыма пісаць  раманы ўсляпую. А яшчэ пра радасць, памяць і чалавечнасць.
Самы сур'ёзны выпуск падкасту «Спіс на лета».

Кузьма Чорны і беларускі народны постапакаліпcіс

«Хаты былі на востраве. Востраў гэты, праўда, не кожны прызнаў бы за востраў — аб яго не плёскаліся ні марскія, ні нават азёрныя хвалі. Навокал адно гніла куп’істая дрыгва ды моклі панурыя лясы». 
У гэтым выпуску падкаста выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра галоўны тэкст Івана Мележа. «Людзі на балоце» — гэта серыял пра каханне, першы феміністычны раман з моцнай і адважнай гераіняй і апошні вялікі тэкст пра шалёную апантанасць зямлёй. Гэты твор тлумачыць, чаму беларусы такія, якія ёсць, і расказвае пра ключавы момант беларускай трагедыі: як і чаму гаспадар перастаў быць гаспадаром. А яшчэ гэта тэкст, дзе нарэшце з'яўляюцца эратычныя сцэны — вялікае свавольства для савецкай літаратуры! — ды ёсць любоўны трохкутнік ці чатырохкутнік, у вяршыні якога — зямля ля цагельні.

Іван Мележ: людзі, балота і зямля

Чалавечы выбар і спробы ўцячы ад гэтага выбару, вайна, дзе «свае» надзвычай хутка робяцца «чужымі», падзеі 30-ых гадоў ХХ стагоддзя, пра якія «нельга казаць» і пра якія Васіль Быкаў гаворыць адным з першых.
Дар'я Бялькевіч і Марына Казлоўская ў гэтым выпуску падкаста «Спіс на лета» размаўляюць пра самага вядомага беларускага пісьменніка, які паказвае чалавека як вельмі складаную сістэму і ставіць пытанні «Што такое чалавек перад знішчальнай сілай бесчалавечных абставін» і «Чаму і завошта?».
«Жураўліны крык», «Сотнікаў» («Ліквідацыя»), «Знак бяды», «Доўгая дарога дадому» — які з гэтых тэкстаў найважнейшы ў беларускай літаратуры, пры чым тут «Па што ідзеш, воўча» Евы Вежнавец і дзе беларусы «накасячылі»?

Васіль Быкаў: «свае» супраць «сваіх»

Вершы Максіма Танка – паэзія дзіцячага здзіўлення і захаплення жыццём. Іронія і свабода, Дантэ і Майн Рыд, верлібры і хоку – гэты пісьменнік адчувае сябе сваім у садзе сусветнай культуры і прыўносіць у беларускую паэзію інтэлектуальнасць і дасціпнасць.
У дзясятым выпуску падкаста «Спіс на лета» выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч абмяркоўваюць галоўнага падпольшчыка беларускай літаратуры. Чалавек, жыццё якога было поўнае радасці і рызыкі: падлеткам ён бярэ ўдзел у студэнцкіх хваляваннях у Заходняй Беларусі, некалькі разоў пераходзіць мяжу ў трыццатыя, трапляе на «Лукішкі», піша вершы, знаёміцца з будучымі нобелеўскімі лаўрэатамі, сустракае сваю Любоў, падрабляе почыркі і чытае Маякоўскага па-польску. Ён жа – чыноўнік пры надзвычай высокай пасадзе з трывожным чамаданчыкам у вітальні, які кпіць з графаманаў і смяецца з сябе самога, падарожнічае ад Японіі да Канады, піша смелыя верлібры, пяшчотныя эратычныя вершы, ратуе першую кнігу Алеся Разанава, вітае Незалежнасць Беларусі. 
Максім Танк пражыў амаль усё ХХ стагоддзе і змог зрабіць гэта па ўласных перакананнях. Яскравы, свавольны, па-дзіцячы радасны і мудры – гэты паэт дакладна варты вашай увагі.

Максім Танк: свабода, каханне і іронія

Іван Шамякін – адзін з самых чытаных і дакладна самы «масавы» беларускі пісьменнік, агульны наклад якога складае каля 25 мільёнаў асобнікаў. Ягоныя кнігі дакладна ёсць ці былі ў вас дома.
У новым выпуску падкаста «Спіс на лета» паэтка Дар'я Бялькевіч і выкладчыца Марына Казлоўская абмяркоўваюць раман «Сэрца на далоні». Гэта тэкст, напісаны ў часы адлігі, у якім гаворыцца пра вострыя важныя тэмы – але вельмі асцярожна. Таксама ў падкасце Даша і Марына размаўляюць пра жыццё аўтара і разважаць пра двухдумства, час і патрэбы чытача. 

Іван Шамякін і ідэальны герой: «Сэрца на далоні»

«Рабі нечаканае, рабі, як не бывае, рабі, як не робіць ніхто, – і тады пераможаш». Аўтар гэтых слоў іх здзейсніў: чалавек не сваёй эпохі, адзін, як камар пасярод варожага мора, дзёрзкі і надзвычай таленавіты, ён расказаў беларусам пра іх гісторыю, сам-адзін стварыў пераканаўчы нацыянальны міф, напісаў першы гістарычны дэтэктыў і першую постмадэрнісцкую аповесць ды паспрыяў незалежнасці Беларусі. Пісьменнік, які змяняе свядомасць, самы любімы і важны для беларусаў. Яго кніжкі чытаюць за адну ноч, крадуць з бібліятэк, бяруць з сабой у эміграцыю.
У апошнім выпуску падкаста «Спіс на лета» Марына Казлоўская і Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра Уладзіміра Караткевіча, яго творы «Дзікае паляванне караля Стаха», «Ладдзя Роспачы», «Каласы пад сярпом тваім», а таксама пра раскошу любіць гэтую зямлю і шукаць мора. 
Гэты выпуск можна не толькі паслухаць як падкаст, але і паглядзець відэа на нашым youtube.

Уладзімір Караткевіч  і парушэнне правілаў

Падкаст пра беларускую класіку, якую табе нарэшце захочацца прачытаць

Спіс на лета

Беларусь

Уладзімір Караткевіч

(1930–1984)

Гісторыя

Літаратура

XX стагоддзе

XVI стагоддзе

Творы, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Уладзімір Караткевіч — аповесць Дзікае паляванне караля Стаха

Уладзімір Караткевіч — аповесць Ладдзя Роспачы

Уладзімір Караткевіч — раман Каласы пад сярпом тваім

Уладзімір Караткевіч — аповесць Паром на бурнай рацэ

Уладзімір Караткевіч — раман Нельга забыць

Уладзімір Караткевіч — раман Чорны замак Альшанскі

Уладзімір Караткевіч — верш Дзе мой край

Ян Баршчэўскі — Шляхціц Завальня альбо Беларусь у фантастычных апавяданнях

Янка Купала — п'еса Раскіданае гняздо

Кузьма Чорны — раман Пошукі будучыні

Артур Конан Дойль — аповесць Сабака Баскервіляў

Умбэрта Эка — раман Імя Ружы

Мультфільм па Ладдзі Роспачы

БССР

Беларускі пісьменнік і драматург

Іван Шамякін

1921-2004

Іван Шамякін – «Сэрца на далоні» 

Іван Шамякін – «Гандлярка і паэт» 

Іван Шамякін – «Злая зорка»

Іван Шамякін – «Ахвяры»

Іван Шамякін – «Вялікая княгіня»

Іван Шамякін – «Сатанінскі тур»

Іван Мележ – «Людзі на балоце»

Андрэй Макаёнак – «Зацюканы апостал»

Заходняя Беларусь

 Народны паэт Беларусі.

Пімен Панчанка

(1917—1995)

1912 - 1995
Паэт, перакладчык, грамадскі і дзяржаўны дзеяч

Максім Танк

tank

Паэзія

Твора, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Максім Танк — паэма «Люцыян Таполя»

Фрагменты дзённікаў Максіма Танка «Лісткі календара»

верш Пімена Панчанка «Упэўненасць»

верш Віталя Рыжкова «дзверы, замкнёныя на ключы»

Вершы Максіма Танка, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Беларускі экзістэнцыяліст, сумленне нацыі

Васіль Быкаў

1924–2003

Беларускі празаік, літаратуразнаўца, лексікограф, адзін з пачынальнікаў нацыянальнай мастацкай прозы.

Максім Гарэцкі

1893-1938

1930-я

Творы, якія ўзгадваецца ў падкасце

Васіль Быкаў — «Жураўліны крык»

Васіль Быкаў — «Ліквідацыя» 

Васіль Быкаў — «Доўгая дарога дадому»

Васіль Быкаў — «Знак бяды»

Васіль Быкаў — «Мёртвым не баліць»

Васіль Быкаў — «Аблава»

Васіль Быкаў — «Жоўты пясочак»

Васіль Быкаў — «Кошка і мышка»

Максім Гарэцкі — «Літоўскі хутарок»

Кузьма Чорны — «Пошукі будучыні»

Кузьма Чорны — «Млечны шлях»

Жан-Поль Сартр — «Экзістэнцыялізм — гэта гуманізм»

Уладзімір Караткевіч — «Ладдзя роспачы»

Ларыса Шапіцька — фільм «Узыходжанне»

Міхаіл Пташук — фільм «Знак бяды»

Ева Вежнавец — «Па што ідзеш, воўча»

Народны пісьменнік Беларусі (1972), аўтар  палескага эпасу (і вычарпальнай метафары беларускасці) «Людзі на балоце».

Іван Мележ

1921–1976

Іван Мележ —  «Людзі на балоце»

Маргарэт Мітчэл — «Знесеныя ветрам»

Якуб Колас — «Новая зямля»

Максім Гарэцкі — «Камароўская хроніка»

Уладзімір Караткевіч — «Каласы пад сярпом тваім»

Янка Купала — «Раскіданае гняздо»

Беларускі паэт, празаік, драматург, крытык, публіцыст, перакладчык, педагог, грамадскі дзеяч. Класік беларускай літаратуры, адзін з заснавальнікаў сучаснай беларускай літаратуры і літаратурнай мовы. Сапраўднае імя – Канстанцін Міцкевіч.

Якуб Колас

1882–1956

Якуб Колас — «Сымон-музыка»

Адам Міцкевіч — «Пан Тадэвуш»

Альбер Камю — «Чужаніца»

Францішак Багушэвіч — «Кепска будзе»

Зарыслава Камінская — «Калядны стол»

Ніл Гілевіч — «Родныя дзеці»

Якуб Колас — верш «Пахмелле»

Андрэй Адамовіч — «Парады маладому верлібрысту

Віталь Рыжкоў — «Два скрыпачы»

Максім Багдановіч — верш «Вы кажаце мне, што душа ў паэта»

Спектакль «Сымон-музыка» 

Максім Багдановіч

1891–1917

Вершы, якія чытаюцца ў падкасце

Мінск

Тэатр

ХІХ стагоддзе 

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — «Ідылія»

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — «Пінская шляхта»

Зміцер Дрозд — «Таямніцы Дуніна-Марцінкевіча»

Наталля Літвінава — «Светлячок» (раман на іспанскай мове)

Фільм «Не глядзіце ўверх» Адама Макея

Наша Ніва

1920-я

Максім Гарэцкі — апавяданне «У лазні»

Максім Гарэцкі — зборнік «Рунь»

Максім Гарэцкі — апавяданне «Роднае карэнне»

Максім Гарэцкі — апавяданне «Літоўскі хутарок»

Максім Гарэцкі — аповесць «На імперыялістычнай вайне»

Максім Гарэцкі — аповесць «Дзве душы»

Максім Гарэцкі — «Камароўская хроніка» (няскончаная)

Алесь Адамовіч — «Хатынская аповесць»

Алесь Адамовіч, Янка Брыль, Уладзімір Калеснік — зборнік успамінаў «Я з вогненнай вёскі»

Ёган Вольфганг Гётэ — трагедыя «Фаўст»

Янка Купала — п'еса «Раскіданае гняздо»

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — п'еса «Пінская шляхта»

Ігнат Абдзіраловіч (Ігнат Канчэўскі) — эсэ «Адвечным шляхам»

Гурт Серебряная свадьба — песня «Пищевая цепочка»

Гурт N. R. M. — песня «Менск і Мінск»

Францішак Багушэвіч

1840–1900

Творы, якія ўзгадваюцца ў падкасце 

Францішак Багушэвіч — цытата «Шмат было такіх народаў, што страцілі наперш мову сваю, так як той чалавек прад скананнем, катораму мову займе, а потым і зусім замёрлі. Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі!»

Францішак Багушэвіч (Мацей Бурачок) —  зборнік «Дудка беларуская» і 

Францішак Багушэвіч (Сымон Рэўка з-пад Барысава) — зборнік «Смык беларускі» і 

Францішак Багушэвіч — верш «

Францішак Багушэвіч — паэма «Кепска будзе»

Ян Баршчэўскі — «Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях»

Уладзімір Караткевіч — аповесць «Дзікае паляванне караля Стаха»

Уладзімір Караткевіч — раман «Каласы пад сярпом тваім»

Вальжына Морт — верш «

Васіль Быкаў — кніга «Доўгая дарога дадому»

Беларускі паэт, драматург, перакладчык, класік беларускай літаратуры, адзін з заснавальнікаў новай беларускай літаратуры і літаратурнай мовы. Сапраўднае імя – Іван Луцэвіч.

Янка Купала

1882–1942

Янка Купала — п'еса «Паўлінка»

Францішак Аляхновіч — п'еса «Заручыны Паўлінкі»

Янка Купала — паэма «Сон на Кургане»

Янка Купала — п'еса «Тутэйшыя»

Сяргей Пясецкі — раман «Яблычак»