Каханенькія-родненькія, пачынаем наш падкаст «Спіс на лета» выпускам пра Янку Купалу! 
Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч абмяркоўваюць самыя важныя п'есы Купалы,  які паказаў усім, як трэба пісаць вусцішныя камедыі і як смяяцца падчас катастроф, і хочуць перачытаць «Раскіданае гняздо» з прафесійным псіхолагам. А яшчэ разважаюць пра дом, крыху кпяць са шляхецкага гонару і тлумачаць, пры чым тут батлейка.

Янка Купала як стваральнік беларускага тэатра

Макабрычныя танцы і надрыўная музыка сто трыццаць год таму, водгулле якой чуем і сёння: выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч размаўляюць пра чалавека, які першым зайграў на гэтай адчайнай дудцы. 
Францішак Багушэвіч даў голас людзям без імя, але сам схаваўся пад чужымі, стаўшы Мацеем Бурачком і Сымонам Рэўкам з-пад Барысава. У гэтым падкасце гісторыя галоўнага адваката і псіхатэрапеўта беларускай літаратуры, які ў маладосці страціў усё, уключна з краінай, стаў паэтам у 50, заклаў матрыцу нацыянальнай літаратуры і ўрэшце перамог, без надзеі спадзеючыся.

У падкасце вы пачуеце фрагмент верша Вальжыны Морт «Беларуская мова» з аўдыякнігі «Музыка саранчы», гукарэжысёр — Дзмітры Дзмітрыеў.

Францішак Багушэвіч, які задаў саўндтрэк беларускай літаратуры

Максім Гарэцкі сваім зборнікам «Рунь» распачынае беларускую інтэлектуальную прозу, і ў яго адразу выходзіць добра. Міжвольны салдат Першай сусветнай вайны, ён першы ў свеце, хто наўпрост з акопаў напіша пра яе брыдкасць і бессэнсоўнасць — Рэмарк, Барбюс і Хэмінгуэй зробяць гэта крыху пазней. Таксама менавіта Гарэцкі стагоддзе таму заўважыў і сказаў, што ў беларусаў дзве душы і што падваенне асобы зрывае нам дах, і задаў анталагічнае пытанне «адкуль усё і што яно». 
У гэтым падкасце выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра творы Максіма Гарэцкага, рацыянальнае і ірацыянальнае, дысацыятыўны разлад асобы, паганства,  кіно і вялікі выбух.
У падкасце гучыць песня беларускага гурта Серебряная свадьба «Пищевая цепочка». 

Максім Гарэцкі: як пісаць з эпіцэнтра гістарычных падзей

Ці Адам Міцкевіч – «наш», а Святлана Алексеевіч і Францыск Скарына – беларускія пісьменнікі? А Саша Філіпенка і Мікола Гусоўкі? І пры чым тут Рымская імперыя? Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар’я Бялькевіч абмяркоўваюць гэта ў новым падкасце пра Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча.
Чалавек, чыя біяграфія вартая асобнага серыяла: махлярства, старажытны дацкі герб, разбор шляхты, падробка дакументаў, зняволенне, прыгонны тэатр, паўстанне, першая беларуская опера і, вядома, Менск. 
 Як так атрымалася, што беларускі тэатр пачаўся са стэндапа? Чаму Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – ніякі не Дунін, а «Пінская шляхта» – не пінская і не шляхта?  І хто насамрэч напісаў гэтую смешную і з'едлівую п'есу, галоўны герой якой – страх? Слухайце ў новым выпуску падкаста «Спіс на лета».

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і тэатральны стэндап

Самы любімы беларускі паэт, такі блізкі сучаснаму чытачу: жыццё ў горадзе, вывучаная беларуская мова, добрая адукацыя. Максім Багдановіч – культавы творца, з якога пачалося наступнае пакаленне «Узвышша», аўтар першых верлібраў і трыялетаў, «Пагоні» і ціхіх імпрэсіяністычных вершаў, перакладчык Верлена і Гарацыя.
Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар’я Бялькевіч размаўляюць пра жыццё Максіма  Багдановіча, чытаюць шмат добрай паэзіі і задаюцца пытаннем, чаму хацеў навучыць нас аўтар, а Поль Верлен – французскіх дзяцей. 

Максім Багдановіч як самы любімы паэт

Беларуская кніжка, з якой пра нас даведаюцца іншапланетнікі, ода кожнай травінцы і кожнаму возеру, вяртанне ў свет дзяцінства і аповед пра страчаны рай. «Новая зямля» — паэма, у якой Якуб Колас апісвае гарманічнае прыгожае жыццё і стварае Беларусь, у якой хочацца быць і атрымліваць асалоду ад працы і існавання ў гэтым свеце. 
Другая паэма, пра якую Марына Казлоўская і Дар’я Бялькевіч размаўляюць у гэтым выпуску, — «Сымон-музыка». Гэта казка пра дарогу мастака і пра мастацтва як выратаванне, якая выцягвае самога Коласа з дэпрэсіі і нібы скончваецца добра, але толькі ў трэцяй рэдакцыі.
Галоўнае пытанне гэтага выпуску — ці ёсць у раі квас. Таксама раім слухаць выпуск добра пад’еўшы ці смажачы блінцы раніцай у нядзельку.

Якуб Колас і страчаны рай

«Пошукі будучыні» і «Млечны шлях» — раманы, створаныя пісьменнікам, якому пасля трыццатых ужо няма чаго  баяцца. Шматмерныя, стылістычна дасканалыя тэксты, напісаныя ў час вайны, у невядомасці, калі яна скончыцца, дзе аўтар правярае людзей на чалавечнасць, незалежна ад боку, які яны займаюць. Дар'я Бялькевіч і Марына Казлоўская размаўляюць пра Кузьму Чорнага і пра тое, чаму беларусы такія, якія ёсць, як на нас паўплывала мінулае стагоддзе і як магчыма пісаць  раманы ўсляпую. А яшчэ пра радасць, памяць і чалавечнасць.
Самы сур'ёзны выпуск падкасту «Спіс на лета».

Кузьма Чорны і беларускі народны постапакаліпcіс

«Хаты былі на востраве. Востраў гэты, праўда, не кожны прызнаў бы за востраў — аб яго не плёскаліся ні марскія, ні нават азёрныя хвалі. Навокал адно гніла куп’істая дрыгва ды моклі панурыя лясы». 
У гэтым выпуску падкаста выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра галоўны тэкст Івана Мележа. «Людзі на балоце» — гэта серыял пра каханне, першы феміністычны раман з моцнай і адважнай гераіняй і апошні вялікі тэкст пра шалёную апантанасць зямлёй. Гэты твор тлумачыць, чаму беларусы такія, якія ёсць, і расказвае пра ключавы момант беларускай трагедыі: як і чаму гаспадар перастаў быць гаспадаром. А яшчэ гэта тэкст, дзе нарэшце з'яўляюцца эратычныя сцэны — вялікае свавольства для савецкай літаратуры! — ды ёсць любоўны трохкутнік ці чатырохкутнік, у вяршыні якога — зямля ля цагельні.

Іван Мележ: людзі, балота і зямля

Чалавечы выбар і спробы ўцячы ад гэтага выбару, вайна, дзе «свае» надзвычай хутка робяцца «чужымі», падзеі 30-ых гадоў ХХ стагоддзя, пра якія «нельга казаць» і пра якія Васіль Быкаў гаворыць адным з першых.
Дар'я Бялькевіч і Марына Казлоўская ў гэтым выпуску падкаста «Спіс на лета» размаўляюць пра самага вядомага беларускага пісьменніка, які паказвае чалавека як вельмі складаную сістэму і ставіць пытанні «Што такое чалавек перад знішчальнай сілай бесчалавечных абставін» і «Чаму і завошта?».
«Жураўліны крык», «Сотнікаў» («Ліквідацыя»), «Знак бяды», «Доўгая дарога дадому» — які з гэтых тэкстаў найважнейшы ў беларускай літаратуры, пры чым тут «Па што ідзеш, воўча» Евы Вежнавец і дзе беларусы «накасячылі»?

Васіль Быкаў: «свае» супраць «сваіх»

Вершы Максіма Танка – паэзія дзіцячага здзіўлення і захаплення жыццём. Іронія і свабода, Дантэ і Майн Рыд, верлібры і хоку – гэты пісьменнік адчувае сябе сваім у садзе сусветнай культуры і прыўносіць у беларускую паэзію інтэлектуальнасць і дасціпнасць.
У дзясятым выпуску падкаста «Спіс на лета» выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч абмяркоўваюць галоўнага падпольшчыка беларускай літаратуры. Чалавек, жыццё якога было поўнае радасці і рызыкі: падлеткам ён бярэ ўдзел у студэнцкіх хваляваннях у Заходняй Беларусі, некалькі разоў пераходзіць мяжу ў трыццатыя, трапляе на «Лукішкі», піша вершы, знаёміцца з будучымі нобелеўскімі лаўрэатамі, сустракае сваю Любоў, падрабляе почыркі і чытае Маякоўскага па-польску. Ён жа – чыноўнік пры надзвычай высокай пасадзе з трывожным чамаданчыкам у вітальні, які кпіць з графаманаў і смяецца з сябе самога, падарожнічае ад Японіі да Канады, піша смелыя верлібры, пяшчотныя эратычныя вершы, ратуе першую кнігу Алеся Разанава, вітае Незалежнасць Беларусі. 
Максім Танк пражыў амаль усё ХХ стагоддзе і змог зрабіць гэта па ўласных перакананнях. Яскравы, свавольны, па-дзіцячы радасны і мудры – гэты паэт дакладна варты вашай увагі.

Максім Танк: свабода, каханне і іронія

Іван Шамякін – адзін з самых чытаных і дакладна самы «масавы» беларускі пісьменнік, агульны наклад якога складае каля 25 мільёнаў асобнікаў. Ягоныя кнігі дакладна ёсць ці былі ў вас дома.
У новым выпуску падкаста «Спіс на лета» паэтка Дар'я Бялькевіч і выкладчыца Марына Казлоўская абмяркоўваюць раман «Сэрца на далоні». Гэта тэкст, напісаны ў часы адлігі, у якім гаворыцца пра вострыя важныя тэмы – але вельмі асцярожна. Таксама ў падкасце Даша і Марына размаўляюць пра жыццё аўтара і разважаць пра двухдумства, час і патрэбы чытача. 

Іван Шамякін і ідэальны герой: «Сэрца на далоні»

«Рабі нечаканае, рабі, як не бывае, рабі, як не робіць ніхто, – і тады пераможаш». Аўтар гэтых слоў іх здзейсніў: чалавек не сваёй эпохі, адзін, як камар пасярод варожага мора, дзёрзкі і надзвычай таленавіты, ён расказаў беларусам пра іх гісторыю, сам-адзін стварыў пераканаўчы нацыянальны міф, напісаў першы гістарычны дэтэктыў і першую постмадэрнісцкую аповесць ды паспрыяў незалежнасці Беларусі. Пісьменнік, які змяняе свядомасць, самы любімы і важны для беларусаў. Яго кніжкі чытаюць за адну ноч, крадуць з бібліятэк, бяруць з сабой у эміграцыю.
У апошнім выпуску падкаста «Спіс на лета» Марына Казлоўская і Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра Уладзіміра Караткевіча, яго творы «Дзікае паляванне караля Стаха», «Ладдзя Роспачы», «Каласы пад сярпом тваім», а таксама пра раскошу любіць гэтую зямлю і шукаць мора. 
Гэты выпуск можна не толькі паслухаць як падкаст, але і паглядзець відэа на нашым youtube.

Уладзімір Караткевіч  і парушэнне правілаў

Падкаст пра беларускую класіку, якую табе нарэшце захочацца прачытаць

Спіс на лета

Belarus

Uładzimir Karatkievič

(1930–1984)

History

Literature

XX Century

XVI century

Творы, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Уладзімір Караткевіч — аповесць Дзікае паляванне караля Стаха

Уладзімір Караткевіч — аповесць Ладдзя Роспачы

Уладзімір Караткевіч — раман Каласы пад сярпом тваім

Уладзімір Караткевіч — аповесць Паром на бурнай рацэ

Уладзімір Караткевіч — раман Нельга забыць

Уладзімір Караткевіч — раман Чорны замак Альшанскі

Уладзімір Караткевіч — верш Дзе мой край

Ян Баршчэўскі — Шляхціц Завальня альбо Беларусь у фантастычных апавяданнях

Янка Купала — п'еса Раскіданае гняздо

Кузьма Чорны — раман Пошукі будучыні

Артур Конан Дойль — аповесць Сабака Баскервіляў

Умбэрта Эка — раман Імя Ружы

Мультфільм па Ладдзі Роспачы

BSSR

Беларускі пісьменнік і драматург

Ivan Šamiakin

1921-2004

Іван Шамякін – «Сэрца на далоні» 

Іван Шамякін – «Гандлярка і паэт» 

Іван Шамякін – «Злая зорка»

Іван Шамякін – «Ахвяры»

Іван Шамякін – «Вялікая княгіня»

Іван Шамякін – «Сатанінскі тур»

Іван Мележ – «Людзі на балоце»

Андрэй Макаёнак – «Зацюканы апостал»

Western Belarus

 Народны паэт Беларусі.

Pimien Pančanka

(1917—1995)

1912 - 1995
Паэт, перакладчык, грамадскі і дзяржаўны дзеяч

Maksim Tank

tank

Poetry

Твора, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Максім Танк — паэма «Люцыян Таполя»

Фрагменты дзённікаў Максіма Танка «Лісткі календара»

верш Пімена Панчанка «Упэўненасць»

верш Віталя Рыжкова «дзверы, замкнёныя на ключы»

Вершы Максіма Танка, якія ўзгадваюцца ў падкасце

Belarusian existentialist, keeper of the nation's conscience

Vasil Bykaŭ

1924–2003

Беларускі празаік, літаратуразнаўца, лексікограф, адзін з пачынальнікаў нацыянальнай мастацкай прозы.

Maksim Harecki

1893-1938

1930s

Творы, якія ўзгадваецца ў падкасце

Васіль Быкаў — «Жураўліны крык»

Васіль Быкаў — «Ліквідацыя» 

Васіль Быкаў — «Доўгая дарога дадому»

Васіль Быкаў — «Знак бяды»

Васіль Быкаў — «Мёртвым не баліць»

Васіль Быкаў — «Аблава»

Васіль Быкаў — «Жоўты пясочак»

Васіль Быкаў — «Кошка і мышка»

Максім Гарэцкі — «Літоўскі хутарок»

Кузьма Чорны — «Пошукі будучыні»

Кузьма Чорны — «Млечны шлях»

Жан-Поль Сартр — «Экзістэнцыялізм — гэта гуманізм»

Уладзімір Караткевіч — «Ладдзя роспачы»

Ларыса Шапіцька — фільм «Узыходжанне»

Міхаіл Пташук — фільм «Знак бяды»

Ева Вежнавец — «Па што ідзеш, воўча»

Belarusian writer, author of the epic novel "People of the Marsh" ("Ludzi na bałocie") portraying the calamity of the early communist era in the Belarusian Palessie.

Ivan Mielež

1921–1976

Іван Мележ —  «Людзі на балоце»

Маргарэт Мітчэл — «Знесеныя ветрам»

Якуб Колас — «Новая зямля»

Максім Гарэцкі — «Камароўская хроніка»

Уладзімір Караткевіч — «Каласы пад сярпом тваім»

Янка Купала — «Раскіданае гняздо»

Belarusian poet, prose writer, playwright, book critic, publicist, translator, teacher, public figure. A classic of Belarusian literature, one of the founders of modern Belarusian literature and Belarusian literary language. Birth name Kanstancin Mickievič.

Jakub Kołas

1882–1956

Якуб Колас — «Сымон-музыка»

Адам Міцкевіч — «Пан Тадэвуш»

Альбер Камю — «Чужаніца»

Францішак Багушэвіч — «Кепска будзе»

Зарыслава Камінская — «Калядны стол»

Ніл Гілевіч — «Родныя дзеці»

Якуб Колас — верш «Пахмелле»

Андрэй Адамовіч — «Парады маладому верлібрысту

Віталь Рыжкоў — «Два скрыпачы»

Максім Багдановіч — верш «Вы кажаце мне, што душа ў паэта»

Спектакль «Сымон-музыка» 

Maksim Bahdanovič

1891–1917

Вершы, якія чытаюцца ў падкасце

Minsk

Theater

XIX century

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — «Ідылія»

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — «Пінская шляхта»

Зміцер Дрозд — «Таямніцы Дуніна-Марцінкевіча»

Наталля Літвінава — «Светлячок» (раман на іспанскай мове)

Фільм «Не глядзіце ўверх» Адама Макея

Nasha Niva

1920s

Максім Гарэцкі — апавяданне «У лазні»

Максім Гарэцкі — зборнік «Рунь»

Максім Гарэцкі — апавяданне «Роднае карэнне»

Максім Гарэцкі — апавяданне «Літоўскі хутарок»

Максім Гарэцкі — аповесць «На імперыялістычнай вайне»

Максім Гарэцкі — аповесць «Дзве душы»

Максім Гарэцкі — «Камароўская хроніка» (няскончаная)

Алесь Адамовіч — «Хатынская аповесць»

Алесь Адамовіч, Янка Брыль, Уладзімір Калеснік — зборнік успамінаў «Я з вогненнай вёскі»

Ёган Вольфганг Гётэ — трагедыя «Фаўст»

Янка Купала — п'еса «Раскіданае гняздо»

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — п'еса «Пінская шляхта»

Ігнат Абдзіраловіч (Ігнат Канчэўскі) — эсэ «Адвечным шляхам»

Гурт Серебряная свадьба — песня «Пищевая цепочка»

Гурт N. R. M. — песня «Менск і Мінск»

Francišak Bahuševič

1840–1900

Творы, якія ўзгадваюцца ў падкасце 

Францішак Багушэвіч — цытата «Шмат было такіх народаў, што страцілі наперш мову сваю, так як той чалавек прад скананнем, катораму мову займе, а потым і зусім замёрлі. Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі!»

Францішак Багушэвіч (Мацей Бурачок) —  зборнік «Дудка беларуская» і 

Францішак Багушэвіч (Сымон Рэўка з-пад Барысава) — зборнік «Смык беларускі» і 

Францішак Багушэвіч — верш «

Францішак Багушэвіч — паэма «Кепска будзе»

Ян Баршчэўскі — «Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях»

Уладзімір Караткевіч — аповесць «Дзікае паляванне караля Стаха»

Уладзімір Караткевіч — раман «Каласы пад сярпом тваім»

Вальжына Морт — верш «

Васіль Быкаў — кніга «Доўгая дарога дадому»

Belarusian poet, playwright, translator, classic of Belarusian literature, one of the founders of modern Belarusian literature and Belarusian literary language. Birth name Ivan Łucevič.

Janka Kupała

1882–1942

Янка Купала — п'еса «Паўлінка»

Францішак Аляхновіч — п'еса «Заручыны Паўлінкі»

Янка Купала — паэма «Сон на Кургане»

Янка Купала — п'еса «Тутэйшыя»

Сяргей Пясецкі — раман «Яблычак»

Maryna Kazlouskaja