ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«Я ствараю попел дваццаць чатыры гадзіны.
Попел не пахне газам.
Попел пахне перспектывамі й поспехам.»

Ганна Комар: Мемарыял

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«навучы дождж маўчаць
час не рухацца
жывёлу не бегчы
ад смерці»

Павал Капанскі: Настаўнік

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«Дыктоўка скончана. На сёння.
Заўтра перакрыем рух
У цэнтры горада.
Пусцім па прашпекце свядомасць
Ад Леніна да Коласа,
Паглядзім, ці дойдзе».

Дзіяна Ганчарык: «Я дыктатар краіны сваіх мараў»

ZRAMY. Молодые поэты Беларуси и их стихи: портрет поколения.

Слово моё, 
семицветик, 
лети далече: 
в безалфавитье, 
безмолвие, 
бесконечность — 
и намекни, 
кто хранил этот мир до Речи!.. 

Даниил Арианов: антинимб

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«малая ведае напамяць ваду — 
лезе купацца ў восеньскую навальніцу,
маланка кап’ём кладзецца ў яе руку.»

Даша Бялькевіч: Яна

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.


« — Не абыходзіцца. Зноў ты i я ўдваiх.
Буду патрэбна — то скочыш за белым трусам.

— Трусом себя признаю и опять по-русски
ставлю ненужную кропку над буквой "i". »

Іона Флінт: Алисы

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«Па-над стрэхамі гойсае птушка Рух
Ненадзейная бы мангальфьер у палёце
Слота. Дзіравае рэха соцень
Тых, хто змяняе асфальт на брук.»

Павал Дарохін: Знянацку

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«А хто ж гэта сядзіць? Побач кат і ахвяра, і следчы… 
А хто ж гэта ляціць, перагнуўшыся цераз парэнчы? 
А хто ж гэта за спінай стаіць у накрухмаленым фрэнчы? 
А хто ж гэта ад болю ў грудзёх у адзіноце канае і енчыць? »


Віталь Мурашкевіч: На балконе

Я, чалавек вялікага лесу,
Гляджу на людзей вялікай ракі.
Людзей асцярожнага цуду, які ліецца ў прасторы.

Марыя Бадзей: «‎Я, чалавек вялікага лесу»

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

І з усіх вобразаў
сусветнай гісторыі
мы выбралі сабе
малюскаў,
якіх трэба
біць аб камяні,
каб яны раскрыліся.

Крысціна Бандурына: Малюскі

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

Радзіма з акцэнтамі Родины
Вучыла маўчаць мяне з садзіку.
Хрыстос прызямліўся ў Гародні,
Але толькі для перасадкі.

Антон Саладоўнікаў: «‎Радзіма з акцэнтамі Родины»

ZRAMY. Молодые поэты Беларуси и их стихи: портрет поколения.

Горит астероидный пояс.
Наш путь — бесконечный поезд
Насквозь перекрыт дверями.
Ко всем подбирать ключи.
Не то, чтобы нас учили.
Не то, чтобы мы смирялись.

Симора: See more

но вся эта техника
танки
ползущие по больному телу проспекта
военные в форме
как символ мужественности
и патриархата
пусть маршируют
где-нибудь в других местах

Артур Комаровский: парад, который я одобряю

Адлюстроўвае час толькі шэраг кружэлак, дыскі,
яндэкс-музыкі сховішча, шосты з пяці альбом.
Там, дзе рамкаю скончыўся мой Кандынскі,
пачынаецца Клерамбо.

Марына Юрчык: «Дамінуючая крывая‎»

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«тут і розьніца ў мовах — пытаньне з адказам, залежна ад працы снароўкі,
розьніца ў станах тлумачыцца фізікай, ї, ясна, здаровым сэнсам:
у прынцыпе, механізм працы вельмі нагадвае працу духоўкі,
праблема тут толькі адна — ня ты пячэш кексы.»

 Аляксей Грызунт: «‎апалі рукі на мяккае, бэжавае, ніжэй»

ZRAMY. Молодые поэты Беларуси и их стихи: портрет поколения.

«Этой ночью никто не спит. На площади всходят свечи
Тьма расцветает молитвой, руки в немом сцепленье
И только запах земли к утру становится резче
И воздух вот-вот прорежет колокол избавленья.»

Ханна Мананкова «‎Я вовсе не тот, кого вы хотели, кого вы ждали»

«утаропілася валошка
у зрэнку
і цягне
з адваротнага боку
дрыгву праз вочы
як хлеб прыкладваюць да стрэмкі»

Наста Шакунова: Валошкі

ZRAMY. Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: партрэт пакалення.

«і буду спаць
пачышчанай рыбай,
бы перламутравую луску
прадаўшы.»

Ганна Шакель: «Разаб'е бэз вокны»

Маладыя паэты Беларусі і іх вершы: відэазрэз пакалення

ZRAMY

Паэт, празаік, перакладчык, мовазнаўца, які на 27 гадоў быў выкраслены з літаратуры. 


Уладзімір Дубоўка: ГУЛАГ і санеты Шэкспіра

Імя Алеся Дудара адносна нядаўна вярнулася да шырокай публікі – у асноўным дзякуючы намаганням даследчыцы Ганны Севярынец. У гэтай лекцыі яна адкрывае малавядомыя дагэтуль бакі асобы і творчасці неўтаймаванага маладнякоўца – паэта, крытыка і перакладчыка.

Алесь Дудар – вяртанне генія?

Даследчыца і пісьменніца Ганна Севярынец распавядае пра легендарную навучальную ўстанову, якую так і не ўдалося знішчыць дарэшты.

Белпедтэхнікум – alma mater паэтаў 1920‑ых

Кожны беларус выдатна валодае рускай мовай. Дык нашто нам тады пераклады Пушкіна і чаму іх стваралі ў 1930-я?

Нашто перакладаць Пушкіна?

Упартыя і смелыя, творчыя і актыўныя, адчайныя і свавольныя: прайдзі тэст і даведайся, хто ты з адметных беларусак

Хто ты з адметных беларусак?

14 лютага святкуем народзіны Міхася Стральцова. Тузін вершаў для закаханых і самотных, адважных і разгубленых — для кожнага з нас.

Міхась Стральцоў. 12 вершаў

Якія пытанні былі да паэта ў рэдактараў «Нашай Нівы»? Якім словам навучылі Максіма вясковыя дзеці? Хто з бацькоў Багдановіча казаў «Вот только жаль, что дети стали говорить на белорусском»?
Як так сталася, што чалавек, які амаль усё жыццё пражыў у Расіі, стаў геніяльным беларускім паэтам? Гэта сапраўды загадка, якую прыйдзецца разгадваць усім пакаленням беларусаў, што будуць звяртацца да паэзіі Максіма. Паспрабуем разабрацца і мы разам з паэтам і загадчыкам Літаратурнага музея Максіма Багдановіча Міхалам Бараноўскім.

Як Багдановіч стаў беларускім паэтам?

Як атрымалася, што Максім Багдановіч нарадзіўся ў школе? Кім былі яго хросныя бацькі? Якія мінскія будынкі яшчэ памятаюць паэта? Шукайце адказы ў другой лекцыі цыкла.

Багдановіч — першы мінскі паэт?

У наступнай лекцыі Міхала Бараноўскага даведаемся пра невядомую канцоўку самага знакамітага верлібра беларускай літаратуры, чарговую таямніцу «Слуцкіх ткачых» і пра тое, як і дзе ўпершыню прагучала «Пагоня».

«Слуцкія ткачыхі», «Пагоня» і зорнае неба над намі — таямніцы галоўных вершаў Багдановіча

«Переводы стихов — словно женщины: если красивы, то неверны; если верны, то некрасивы», — дык навошта Багдановіч перакладаў свае вершы на рускую? Хто натхніў яго на «Зорку Венеру»? З кім меў палымяную перапіску і дзеля каго пераехаў у Мінск? За што было сорамна паэту і што за «інтымны дзённік» ён вёў?

Глядзіце на wir.by лекцыю з цыкла «Што мы не ведалі пра Максіма Багдановіча».

Каханыя жанчыны і курортныя раманы Багдановіча

Распавядаем пра самую важную кнігу ў беларускай паэзіі. 
Што прадаў Вацлаў Ластоўскі, каб яе выдаць? Прычым тут Радзівілы і лебедзь? Які канцэпт закладаў Багдановіч у «Вянок» і як гэты зборнік звязаны з пакаленнем «Узвышша»?

Глядзіце ў новай лекцыі Міхала Бараноўскага пра Максіма Багдановіча.

Зборнік «Вянок», Вацлаў Ластоўкі і Магдалена Радзівіл

Распавядаем пра гульні, якімі бавіўся Багдановіч. 
Што агульнага паміж Максімам Багдановічам і Гары Потэрам? Як трэба спяваць, калі граеш у шахматы і шашкі? Што адбывалася з ваўчанём, савянём і іншымі зверанятамі  ў руках дзяцей, а таксама чаму маленькага Максіма не бралі ў некаторыя гульні?

Расказвае Міхал Бараноўскі.

Як Багдановіч махляваў у гульнях

Як Багдановіч зрываў урокі і як замятаў сляды пасля выбуху ў гімназіі? Чаму не піў гарбату з цукрам? Што думаў пра развіццё грамадства і ініцыятывы знізу? А таксама мітынгі на лодках, каб не арыштавала паліцыя, брат анархіст-камуніст і «ўсе мы разам ляцім да зор». 
Глядзіце лекцыю пра палітычныя погляды Максіма Багдановіча. 
Гэта апошняя лекцыя нашага цыкла «Што мы не ведалі пра Максіма Багдановіча». 
Распавядае Міхал Бараноўскі.


Палітычныя погляды Багдановіча

Ці сапраўды Багдановіч круціў курортныя раманы? Чаму дзеці не хацелі гуляць з маленькім Максімам? Як Багдановіч звязаны з Радзівіламі? Ці мае працяг верш «Усе мы разам ляцім да зор» і ў чым таямніцы «Слуцкіх ткачых» і «Пагоні»? Пра ўсё гэта распавядзе паэт і загадчык музея Багдановіча Міхал Бараноўскі.

Што мы не ведалі пра Максіма Багдановіча

Два класікі беларускай літаратуры, народныя паэты, альбо два вусатыя дзядзькі з аднолькавымі ініцыяламі? Абодва нарадзіліся ў маляўнічых кутках нашай радзімы, абодва пісалі вершы і паэмы, якія ў школе вучаць на памяць. Паспрабуем усё ж разабрацца, чым яны адрозніваюцца як пісьменнікі  –спасцігнуць тое, чаго не пабачыш на партрэтах, пра што не прачытаеш у біяграфіях.  


Беларускія блізняты: як не блытаць Купалу і Коласа

Усе мы ведаем, што Купала нарадзіўся ў Вязынцы ў 1882 годзе, а пасля стаў вялікім помнікам у парку свайго імя. А ці добра ты ўяўляеш сабе тое, што адбывалася паміж? Ці верыш ты ўсім 10 фактам (або не), якія мы сабралі ў гэтым тэсце?

Тэст: Ці ведаеш ты біяграфію Янкі Купалы?

Каханенькія-родненькія, пачынаем наш падкаст «Спіс на лета» выпускам пра Янку Купалу! 
Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч абмяркоўваюць самыя важныя п'есы Купалы,  які паказаў усім, як трэба пісаць вусцішныя камедыі і як смяяцца падчас катастроф, і хочуць перачытаць «Раскіданае гняздо» з прафесійным псіхолагам. А яшчэ разважаюць пра дом, крыху кпяць са шляхецкага гонару і тлумачаць, пры чым тут батлейка.

Янка Купала як стваральнік беларускага тэатра

Макабрычныя танцы і надрыўная музыка сто трыццаць год таму, водгулле якой чуем і сёння: выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Даша Бялькевіч размаўляюць пра чалавека, які першым зайграў на гэтай адчайнай дудцы. 
Францішак Багушэвіч даў голас людзям без імя, але сам схаваўся пад чужымі, стаўшы Мацеем Бурачком і Сымонам Рэўкам з-пад Барысава. У гэтым падкасце гісторыя галоўнага адваката і псіхатэрапеўта беларускай літаратуры, які ў маладосці страціў усё, уключна з краінай, стаў паэтам у 50, заклаў матрыцу нацыянальнай літаратуры і ўрэшце перамог, без надзеі спадзеючыся.

У падкасце вы пачуеце фрагмент верша Вальжыны Морт «Беларуская мова» з аўдыякнігі «Музыка саранчы», гукарэжысёр — Дзмітры Дзмітрыеў.

Францішак Багушэвіч, які задаў саўндтрэк беларускай літаратуры

Максім Гарэцкі сваім зборнікам «Рунь» распачынае беларускую інтэлектуальную прозу, і ў яго адразу выходзіць добра. Міжвольны салдат Першай сусветнай вайны, ён першы ў свеце, хто наўпрост з акопаў напіша пра яе брыдкасць і бессэнсоўнасць — Рэмарк, Барбюс і Хэмінгуэй зробяць гэта крыху пазней. Таксама менавіта Гарэцкі стагоддзе таму заўважыў і сказаў, што ў беларусаў дзве душы і што падваенне асобы зрывае нам дах, і задаў анталагічнае пытанне «адкуль усё і што яно». 
У гэтым падкасце выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар'я Бялькевіч размаўляюць пра творы Максіма Гарэцкага, рацыянальнае і ірацыянальнае, дысацыятыўны разлад асобы, паганства,  кіно і вялікі выбух.
У падкасце гучыць песня беларускага гурта Серебряная свадьба «Пищевая цепочка». 

Максім Гарэцкі: як пісаць з эпіцэнтра гістарычных падзей

Ці Адам Міцкевіч – «наш», а Святлана Алексеевіч і Францыск Скарына – беларускія пісьменнікі? А Саша Філіпенка і Мікола Гусоўкі? І пры чым тут Рымская імперыя? Выкладчыца Марына Казлоўская і паэтка Дар’я Бялькевіч абмяркоўваюць гэта ў новым падкасце пра Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча.
Чалавек, чыя біяграфія вартая асобнага серыяла: махлярства, старажытны дацкі герб, разбор шляхты, падробка дакументаў, зняволенне, прыгонны тэатр, паўстанне, першая беларуская опера і, вядома, Менск. 
 Як так атрымалася, што беларускі тэатр пачаўся са стэндапа? Чаму Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – ніякі не Дунін, а «Пінская шляхта» – не пінская і не шляхта?  І хто насамрэч напісаў гэтую смешную і з'едлівую п'есу, галоўны герой якой – страх? Слухайце ў новым выпуску падкаста «Спіс на лета».

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і тэатральны стэндап

Падкаст пра беларускую класіку, якую табе нарэшце захочацца прачытаць

Спіс на лета

Трывожны сон пад прыдарожным крыжам у краі груганоў і курганоў.
Чортаў тузін вершаў, у якіх Купалава жалейка збіваецца на безнадзейны блюз. 

Беларуская готыка ў вершах Купалы

Сярод найбольш вядомых твораў, прысвечаных Першай сусветнай вайне, – аўтабіяграфічныя раманы «На Заходнім фронце без перамен» Эрыха Марыі Рэмарка і «Бывай, зброя!» Эрнеста Хэмінгуэя. Абазнаны ў беларускай літаратуры чытач побач з імі прыгадае яшчэ і Максіма Гарэцкага, прынамсі, апавяданне «Літоўскі хутарок». Але хто першым паказаў сапраўднае аблічча вайны ў сваёй прозе і які менавіта досвед стаяў за гэтымі творамі? Разбіраемся на картках.

Хто першы напісаў пра Першую сусветную?

Як стаць пісьменніцай ці пісьменнікам? Нават калі атрымаецца адвучыцца ў літаратурным інстытуце або скончыць курс па creative writing, куды пасля  дасылаць сваё рэзюмэ? Дзе літаратарам узяць добры, стабільны прыбытак, соцпакет і пуцёўку ў санаторый? Розныя гістарычныя ўмовы давалі розныя адказы на гэтае пытанне, і літаратурнае рамяство то падпарадкоўвалася законам рынку, то цалкам трапляла пад кантроль дзяржавы, а то і спрабавала ўседзець на абодвух крэслах, ці, хутчэй, недзе ў загадкавай прасторы паміж імі. Класічныя «нармальныя» заняткі для пісьменніка, якія і ў працоўную кніжку запісаць не сорамна, – рэдактарская праца, пераклады, настаўніцтва. Але нярэдка здаралася (і ўсё яшчэ здараецца) так, што жыццё робіць нечаканы паварот і апроч пяра або клавіятуры пісьменніцкім рукам даводзіцца брацца за іншыя прылады працы. Мы сабралі для вас некалькі літаратурных біяграфій, якія паказваюць, што ў рэшце рэшт магчыма ўсё.

Быць шафёрам любата, яшчэ лепш – пілотам. А літаратарам?

Саюз беларускіх пісьменнікаў

Літаратура

Паэзія

Сёння